GÜNÜN OLAYI
Fransızlar Cezayir’e Asker Çıkardılar (1830)
Cezayir Dayısı İzmirli Hasan Paşa’nın bir alacak meselesi yüzünden sinirlenerek Fransız elçisinin yüzüne yelpaze ile vurması ilişkileri germişti. Fransa ile Cezayir arasında savaş çıktı. Osmanlı Devleti bu dönem de içinde bulunduğu durum nedeniyle Cezayir’i koruyacak vaziyette değildi. Çünkü yeniçeri ocağı kaldırılmış, Navarin’de donanması yakılmıştı. Aslında Fransızların durumu da bu dönemde Cezayir savaşı için müsait değildi. Fransızlar uzun süre kuşatma altında tuttukları Cezayir’e 14 Haziran 1830 tarihinde asker çıkararak işgali başlattılar.
GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI
Köprülü Fazıl Mustafa Paşa Macaristan Seferine Çıktı (1691)
II.Viyana bozgunundan sonra başlayan kötü gidişata son vermek için Köprülü Fazıl Mustafa Paşa olağanüstü yetkilerle sadrazam yapıldı. Köprülü Fazıl Mustafa Paşa kısa zamanda başarıları ile bir umut olmaya başladı. Avusturyalıların neredeyse Macaristan’ın tamamını ele geçirmeleri üzerine 14 Haziran 1691 tarihinde Avusturya üzerine sefere çıktı. Bu sefer sırasında Salankamen’de Avusturya ordusu ile savaşta en önde giderken alnından vurularak şehit düşmesi işleri yine kötüleştirdi.
Jandarma Teşkilatının Kuruluş Günü (1839)
Jandarma Teşkilatı hakkında arşivlerde, 1839 yılından itibaren “Jandarma” adına ve muhtelif “Jandarma tayin kararnamelerine” rastlanılmış olduğundan; Türk Jandarma Teşkilatının 1839 yılında kurulduğu anlaşılmış ise de araştırmalarda kuruluş ay ve günü tespiti edilememiştir. Bu nedenle Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi’nin kabul tarihi olan 14 Haziran 1869 tarihinin 14 Haziranı alınarak, “14 Haziran 1839” tarihi Jandarma Teşkilatının kuruluş günü olarak kabul edilmiştir.
Mustafa Kemal’e İzmir’de Suikast Planlayanlar Yakalandı (1926)
Mustafa Kemal’i İzmir gezisi sırasında öldürmeyi planlayanlar 14 Haziran 1926 tarihinde ele geçirildiler. Suikastin lideri Lazistan Mebusu Ziya Hurşit olduğu iddia edilmiştir. Bu suikast girişimi ile ilgili olarak eski ittihatçı ve kapatılan Terakkiperver Fırka mensubu bir çok kişi yargılandı. Bu suikast olayı ile bağlantılı oldukları iddiası ile 19 kişi idam cezası aldı. Pek çok ünlü isim hapis ve sürgün mahkumiyetleri aldılar. Yargılananlar arasında Kazım Karabekir Paşa’da vardı. Ancak olayla bağlantısı tespit edilememiştir.
Hatay’ın bağımsızlığı TBMM’de onaylandı (1937)
Mondros Mütarekesi'ndan sonra İskenderun Sancağı, Suriye'den Anadolu'ya ilerleyen Fransızlarca işgal edilmiştir. Böylece, birçok yerde olduğu gibi, Hatay'da da bir Millî Mücadele cephesi oluşmuştur.
20 Ekim 1921 'de, Fransa ile imzalanan, Ankara Antlaşması'nın 7. maddesine göre sancak, Suriye sınırları içerisinde kalacak; burada özel bir idare kurulup, Türk kültürünü geliştirmek için her türlü kolaylıktan yararlanılacaktır, resmi dil Türkçe olacak ve para birimi olarak da Türk lirası geçerli olacaktır.
Lozan Antlaşması'nda ise Suriye ile Türkiye arasında çizilen sınıra göre Hatay, sınırlarımızın dışında kalmıştır.
1936 yılında Suriye'ye bağımsızlık veren ve Suriye ile Fransa arasında ittifak kuran anlaşmada İskenderun Sancağı hakkında hiçbir hüküm yer almıyordu. Fransa, Suriye'den çekilirken, Sancak üzerindeki yetkilerini Suriye'ye terk etmekteydi.
Türk Hükümeti durumu kabul etmedi. Cenevre'deki Milletler Cemiyeti toplantısında Fransa ile yapılan görüşmeler netice vermeyince, 9 Ekim 1936'da Fransa'ya resmî bir nota vererek, Suriye'ye yapıldığı gibi, İskenderun Sancağı'na da bağımsızlık verilmesini istedi .
27 Ocak 1937'de Cenevre'de toplanan Milletler Cemiyeti, Hatay'ın bağımsızlığını kabul etmiş, ve bir seçimle nüfus çoğunluğunun tespit edilmesine karar vermiştir. Atatürk'ün Hatay'ı silâh zoruyla alabileceğini düşünen Fransızlar askerî bir anlaşma yapmayı istediler; bu anlaşma yapıldı.
Anlaşma ile Hatay'da tarafsız bir seçim kabul edilerek, bunun için de bir kısım asker gücünün Hatay'a girmesine karar verildi. Kurmay Albay, Şükrü Kanatlı komutasındaki Türk birlikleri, Hatay'a girdi. 13 Ağustos'ta seçimler yapıldı ve Meclis çoğunluğunu Türkler kazandı. Böylece bağımsız Hatay Cumhuriyeti 12 Eylül 1938'de kuruldu. Bu Cumhuriyet ise, 30 Haziran 1939'da Türkiye'ye katılma kararını aldı.
Almanlar Paris’e Girdiler (1940)
Almanlar Batı Cephesinde çok hızlı ilerlediler. Hollanda ve Belçika fazla dayanamadı. Arkasından Fransa’ya yüklenen Almanlar 14 Haziran 1940 tarihinde Paris’e girdiler.
Risale-i Nur Talebelerinin Avukatı Bekir Berk Vefat Etti (1992)
Hayatı boyunca Risale-i Nur ve Nur Talebelerinin savunmasını yapan Avukat Bekir Berk 14 Haziran 1992 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından 1971 yılında hapse mahkum edildi. Hapisten çıktıktan sonra bir süre Suudi Arabistan’da yaşadı. İngiltere’de gördüğü tedavinin arkasından yurda dönen Bekir Berk’in mezarı Eyüp Sultan’dadır.
GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI
1909 - Dernek kurma özgürlüğüne ilişkin ilk yasa olan ‘’İçtimaatı Umumiye Kanunu’’ kabul edildi.
1923 - Kadınlar Halk Fırkası kuruldu.
1935 - Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi kurulmasına ilişkin yasa TBMM’de kabul edildi.
1936 - Rus yazar Maksim Gorki öldü.
1937 - Hatay’ın bağımsızlığı TBMM’de onaylandı.
1982 - Falkland Adalarını işgal eden Arjantin birlikleri teslim oldu.
1989 - Kapalı yerlerde sigara içilmesi ile sigara reklamı ve kampanyası yasaklandı.
2000 - İtalya’da affedilen ve Abdi İpekçi suikastı ile gasptan Türkiye’ye iadesi kararlaştırılan terörist Mehmet Ali Ağca, Türkiye’ye getirildi.
2001 - Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da oluşturdukları Şanghay Beşlisi adlı yapılanmaya Özbekistan'ın da katılmasıyla Şanghay İşbirliği Örgütü kuruldu
