Bu yıl İsveç’in başkenti Stockholm’de düzenlenen 61’inci Eurovision Şarkı Yarışması'nda Ukrayna’yı Tatar asıllı sanatçı Jamala temsil etti.
Asıl adı Susan Cemiloğlu olan 32 yaşındaki caz şarkıcısı, Rus işgali altındaki Kırım’ın durumunu çağrıştıran “1944” isimli parçayı seslendirdi.
“Yabancılar senin evine geliyor ve hepinizi öldürüyor” diye başlayan şarkının sözleri, 1944 yılında 250 bin Tatar Türkü’nün Sovyetler Birliği lideri Joseph Stalin tarafından Sibirya’ya sürgün edilmesini anlatıyor.
Stalin, Mayıs 1944'te Türk asıllı nüfusu Nazilerle işbirliği yapmakla suçlamış ve binlerce insanı doğu bölgelerine sürmüştü. Sürülen insanların yarısı kötü koşullar nedeniyle yaşamını kaybetti.
BÜYÜK BÜYÜK ANNESİNİN HİKÂYESİ
Jamala o dönem 20'li yaşlarda olan büyük büyükannesi Nazalhan'ın sürülen Tatarlar arasında bulunduğunu ve çocuklarından birinin Orta Asya'ya giderken yolda öldüğünü belirtti. Büyük büyükannesi sürülürken, dedesi de Sovyet Ordusu'nda Nazilere karşı mücadele veriyormuş.
AFP ajansına konuşan Jamala, "Bu şarkıya kendimi özgürleştirmek, büyük büyükannemin ve mezarı olmayan kızının, bir resimleri bile olmayan binlerce Kırım Tatarının anısını içimden salabilmek için ihtiyacım vardı" dedi.
Kırım Tatarları Sovyetler Birliği'nin çöktüğü 1991 yılında Kırım'a dönmeye başladılar. Jamala da Kırgızistan'da doğmuş.
Yine AFP'ye göre yarışma jürisinde bulunan 2004 Eurovision birincisi Ruslana, "Bu şarkı bizim bugün Ukrayna'da çektiklerimizi anlatıyor" yorumu yaptı.
KIRIM İŞGALİNDEN SONRA KARAR VERMİŞ
Jamala, Rusya'nın 2014'te Kırım topraklarını işgal etmesinin ardından Eurovision Şarkı Yarışması’na katılmaya karar verdiğini söylüyor.
"Bu hatıraları tekrar tekrar anımsamak benim için zor oldu. Ama şimdi anlıyorum ki bu gerekliymiş. Çünkü bugün Kırım Tatarları çaresiz durumda ve desteğe ihtiyaçları var" dedi.
Rusya'nın Kırım'ı ilhakından sonra pek çok Tatar eylemci tutuklandı ve evlerine baskın düzenlendi.
Uluslararası toplum Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesini tanımıyor; BM de Tatar nüfusuna karşı yaygın insan hakları ihlalleri olduğunu belirtiyor.
Eurovision Şarkı Yarışması'nda, Kırım sürgününü konu alan "1944" adlı şarkısıyla birinciliği elde eden Kırımlı Tatar sanatçı Jamala, kazandığı zafer ile yıllarca saklanan Kırım tarihinin herkes tarafından öğrenildiğini söyledi.
YILLARCA SAKLANAN TARİHİ SOYKIRIMI HERKES DUYDU
İsveç'ten Ukrayna'ya dönen Jamala'yı Borispol Havaalanı'nda yüzlerce hayranı çiçekler, Ukrayna ve Kırım Tatar bayrakları ile karşıladı.
Jamala, “Gelecek yıl yapılacak yarışmanın vatanımda, Kırım’da geçirilmesini isterdim. Şu anda Kırım işgal altında. Bir yılda işgalin kalkacağına emin değilim. Bunu inanmadığım için söylemiyorum ama bir yıl içinde bunu yapamayacağız” diye konuştu.
Eurovision’da kazandığı zaferin ne anlama geldiğini anlatan Jamala, şunları kaydetti:
“Yıllarca kimsenin duymak istemediği, saklanan tarihi herkes duydu. Kırım Tatar tarihini değişik sözlerle sürekli rezil ettiler. Fakat önemli olan onların gerçek olmamasıydı. Bu zafer, adaletin var olduğunu gösteriyor. Bu zaferi gerçekten hak ettik. Çünkü pek çok acılardan geçtik. Çok sık bu şarkının hüzünlü olması nedeniyle Eurovision için uygun olmadığını duydum. Avrupa yeteri kadar bu şarkı ile (Kırım’ın) ilhakı, savaşı, devrimi ve Ukrayna’daki diğer acıları duydu. Görüyorsunuz Avrupa bana oy verdi, beni anladı ve hissetti. Çünkü bu şarkı oldukça içten ve Ukrayna yüzde yüz bunu hak etti.”
Bakanlar Kurulu tarafından kendisine Ukrayna halk sanatçılığı verilmesi hazırlığı konusunda da değerlendirmede bulunan Jamala, “Bu sadece bir kağıttır. Nasıl göründüğünü bile bilmiyorum. Benim için önemli olan sizin sevginizi hissetmek ve ben onu hissediyorum” dedi.
1944
When strangers are coming...
They come to your house,
They kill you all
and say,
We’re not guilty
not guilty.
Where is your mind?
Humanity cries.
You think you are gods.
But everyone dies.
Don't swallow my soul.
Our souls
Yaşlığıma toyalmadım
Men bu yerde yaşalmadım
Yaşlığıma toyalmadım
Men bu yerde yaşalmadım
We could build a future
Where people are free
to live and love.
The happiest time.
Where is your heart?
Humanity rise.
You think you are gods
But everyone dies.
Don't swallow my soul.
Our souls
Yaşlığıma toyalmadım
Men bu yerde yaşalmadım
Yaşlığıma toyalmadım
Men bu yerde yaşalmadım
Vatanıma toyalmadım
